تاریخ مختصر برابری

توماس پیکتی اقتصاددان فرانسوی و استاد اقتصاد دانشکده‌ی مطالعات اجتماعی و مدرسه‌ی اقتصاد لندن است که سال‌ها تحقیقات خود را بر اقتصاد عمومی، به‌ویژه بر موضوع نابرابری درآمد و ثروت متمرکز کرده که حاصل آن چند جلد کتاب با مضامین کار، ثروت، درآمد و برابری است. کتابی که در دست دارید از آخرین آثار منتشر شده‌ی این اقتصاددان است که برای عموم مردم نگاشته شده و به مسائل مهمی ازجمله بازتوزیع ثروت در سراسر جهان طی چند قرن اخیر می‌پردازد.

دستِ‌‌کم از پایان سده­ی هجدهم به بعد جنبشی تاریخی برای دست‌یابی به برابری وجود داشته است. در اوایل دهه­ی 2020، جهان صرف نظر از این‌که چقدر ناعادلانه به نظر می­رسد، نسبت به سال 1950 یا 1900 عادلانه‌تر شده و به‌نوبه­ی خود، در بسیاری از حوزه‌ها، در سال‌های 1850 یا 1780، به برابری بیشتری دست یافته است. پیشرفت­های دقیق از دوره­ای به دوره‌ی دیگر متفاوت است و به این بستگی دارد که آیا نابرابری بین طبقات اجتماعیِ مبتنی بر جایگاه حقوقی، مالکیتِ ابزار تولید، درآمد، آموزش، تبار قومی و نژادی تعریف شده باشد یا نه و آیا این امر می‌تواند همه­ی ابعادآن توجّه ما را به خود جلب کند. اما صرف‌نظر از این‌که کدام معیار را به کار بگیریم، در ]بررسی‌های[ بلندمدت به نتیجه‌ی یکسانی می­رسیم. در خلال سال‌های 1780 و 2020، زمانی‌که جوامع را در مقیاس جهانی مقایسه می­کنیم، در اکثر مناطق و جوامع روی کره­ی خاکی از نظر پایگاه ]اجتماعی[، دارایی، درآمد، جنسیت و نژادها شاهد پیشرفت‌هایی در جهت برابریِ بیشتر هستیم. با اتخاذ دیدگاهی چندبُعدی پیرامون نابرابری­ها، شاهد این هستیم که از چندین جنبه، در طول دوره‌ی 1980 تا 2020، این پیشرفت برابری­خواهانه نیز ادامه یافته و پیچیده­تر و مبهم­تر از آن چیزی است که اغلب تصور می‌شود.

از پایان سده­‌ی هجدهم، آرزوی دیرین برابری­‌خواهی، اگرچه محدود، اما همواره به‌طور واقعی وجود داشته است. خواهیم دید که نابرابری­های مختلف در سطوح شایسته‌ی توجه و بعضاً ناموجه در همه­ی این ابعاد ـ منزلت اجتماعی، دارایی، قدرت، درآمد، جنسیت، نژاد و غیره ـ ادامه یافته است و علاوه بر این، افراد اغلب با نابرابری­هایی چندگانه مواجه می­شوند. تأکید بر خواست برابری­خواهانه، به‌معنای بزرگ‌نمایی در دستیابی به موفقیت نیست. درعوض، مستلزمِ ادامه­ی مبارزه بر اساس بنیاد تاریخی و محکم است. با بررسی چگونگی آغاز جنبش برابری‌خواهانه، می‌توانیم درس‌های ارزشمندی برای آینده­ی خود بیاموزیم و کشاکش‌ها و تقلاهایی را که این جنبش ممکن ساخته است، بعلاوه ساختارهای نهادی، نظام­های حقوقی، اجتماعی، مالی، آموزشی و انتخاباتی را که مسیر تبدیل برابری به واقعیتی همیشگی هموار کرده­اند، بهتر درک کنیم. شوربختانه، یادپریشی تاریخی، ملی‌گرایی عقلانی، منطقی و گسست دانش مانعی بر سر راه این یادگیری جمعی پیرامون نهادهای برابری‌خواه ایجاد می‌کند و تحلیلش می‌برد. برای تداوم پیشروی به سوی برابری، لازم است به درس­های تاریخ بازگردیم و پا را از مرزهای ملی و انضباطی فراتر بگذاریم. اثر حاضر- به مثابه‌ی اثری خوش‌بینانه و هم پیشرو، مبتنی بر تاریخ و علوم اجتماعی- در صدد حرکت در این مسیر است.