مردی که خواب است

پرک با نخستین کتاب منتشرشده‌اش «چیزها» در سال ۱۹۶۵ به شهرت رسید، رمان کوتاهی که جایزۀ رونودو را برایش به ارمغان آورد. کتاب دومش، «مردی که خواب است»، در سال ۱۹۶۷ منتشر شد. اثر بعدی‌اش «ناپدیدی»، یک شگفتیِ محض بود، تجربه‌ای دیوانه‌وار: نوشتن رمانی به زبان فرانسه با استفاده از کلماتی که ویژگیِ مشترک همۀ آنها فقدان حرف پربسامد e است! منتقدان «ناپدیدی» را به‌منزلۀ نخستین تجربۀ اولیپوییِ پرک روایتگر بی‌صدای غیاب والدین او دانسته‌اند و پرداخت هوشمندانه‌ای از ترومای جنگ جهانی، ترومایی که کار پرک را سالیان آزگار به مطب روانپزشک و دفتر روانکاو کشاند. در «زنانِ در بازگشت  »  (یا «ارواح مؤنث») او قاعدۀ به‌کاررفته در «ناپدیدی» را وارونه و میان حروف صدادار تنها از e استفاده کرد. اثر بعدیِ او به نام «بوتیک تاریک»، که در سال ۱۹۷۳ منتشر شد، مجموعۀ ۱۲۴ رؤیا بود. بعد نوبت به «انواع فضا»    رسید که آن‌هم تجربه‌ای بود غیرداستانی و به‌شدت زبان‌مند. در سال ۱۹۷۵، پرک «دبلیو یا خاطرۀ کودکی» را منتشر کرد که در آمیزه‌ای از داستان و اتوبیوگرافی به تجربۀ فردیِ او و خاطرۀ عمومیِ یک نسل از جنگ جهانی می‌پردازد. این کتاب هم با تحسین منتقدان مواجه شد. اما مهم‌ترین کار پرک «زندگی: روش استفاده» است که در سال ۱۹۷۸ انتشار یافت و برندۀ جایزۀ مدیسی شد. این «رمان‌ها» (عنوان فرعیِ کتاب) که نوشتنش چندین سال وقت برد، عصارۀ همۀ کوشش‌های فرمی و تکنیکیِ پرک را به نمایش می‌گذارد. پرک در این اثر به شرح حال ساکنان یک مجتمع مسکونی می‌پردازد. قاعدۀ اولیپوییِ اصلیِ «زندگی: روش استفاده» از بازیِ شطرنج می‌آید، از آنچه «سفر اسب» (مسیر حرکت اسب روی صفحۀ شطرنج) خوانده می‌شود. جز این، قواعد دیگری هم بر «زندگی: روش استفاده» بار شده‌اند. تذکر این نکته خالی از لطف نیست که این قواعد در وهلۀ اول به چشم نمی‌آیند و به عبارت دیگر ناآگاهی از آنها عیش خواننده‌ را منغص نمی‌کند. از سه اثر آخر پرک یکی «پستوی یک هنردوست» است که بازنماییِ تابلویی خیالی است و ماجرایی که حول آن پیش آمده، دومی «خاتمه و اشعار دیگر» و آخری «قصه‌های اِلیس ایسلاند». پرک سرگرم نوشتن رمانی به نام «پنجاه و سه روز» بود که اجل مهلتش نداد تا کار را به سرانجام برساند. این رمان مثل آثار اولیۀ پرک (آثاری که پیش از «چیزها» نوشت اما چاپ نکرد) و چندین اثر دیگر پس از مرگش منتشر شد. مجموعه آثار دوجلدیِ او در سال ۲۰۱۷ وارد سلسلۀ وزین «پِلِیاد» انتشارات گالیمار شد...