گذشته‌ی یک توهم

باور به نجات انسان در مسیر تاریخ فقط با انکار ریشه‌های تاریخ ممکن بود، که دلیل وجودی کمونیسم را همان اصلاحاتی لغو کرد که ماهیت کمونیسم را برساخته بود. موضوع اصلی این کتاب بررسی همین مفهوم است. هدف ما به‌طور دقیق نه بررسی تاریخ کمونیسم و نه قطعاً بررسی تاریخ شوروی است. هدف ما بررسی تاریخ توهم کمونیسم است، که شوروی سوسیالیستی مدت‌ها آن را برپاداشته و ابقا می‌کرد. این توهم در طول سده و اعصار چهره‌های متعددی داشته که دامن‌گیر برخی از انواع جنبش‌های لیبرالیستی و دموکراتیک نیز بوده است...