بیگانه با دیگری

از زهره سلیمی در گالری «آ» در مجموعه ای تحت عنوان (بیگانه با دیگری)، فیلمی دیدم که خالی بود از بسیاری ادعاهای سینمایی، اما پر بود و پازلی بود از تصاویر زندگی در وضعیت ملموس چندسال اخیر. وضعیتی که گیر و گورهای اقتصادی و جبرهای جیب خالی با خانگی شدن انسان دوران کرونا پیوند خورده است. او از درون عکس ها و قاب ها، جریان های جاری زندگی ما را به یک مستند روایی بدل می کند. اما روایتی سیال، تکه به تکه، پر از گسیختگی ها، و اینها اگر از چشم اندازی محتوایی به دیده بنشیند، می توان دید فرم روایت از فرم حیات وام میگیرد و یا حداقل می خواهد به آن وفادار باشد. درون این از هم گسیختگی ها، اما چه چیزهایی پیداست. در آغاز شاید تصویر و روایت تنها یک ناظر بی طرف است. بی هیچ قضاوتی، تنها نشان می دهد که هستی درون وضعیت چیست. اما در ادامه بازنمایی روایی به بازنمایی انتقادی بدل می شود. اینجا دیگر از آن تلطیف زندگی خبری نیست. دم حیوانی در خون می لغزد و چیزخور شدن ما از غذای غریزی به چیزخور شدن ما از غذای رسانه ها پیوند میخورد. تو در تو شدن صدای اخبارگوها اینبار مثل فیلم های هالیوودی خبر از داستان های فانتزی آینده نگر نمی دهد، بالعکس از مخدوش شدن پردازش ذهنی انسان زیر تولید انبوه بحران رسانه ای حرف می زند. از همان صنعت فرهنگ آدورنو. صنعت فرهنگی که مردابی از مرگ مدام را به ذهن مخاطب می رساند. سرعت زندگی و مسئله ها را زیاد می کند، تا لایه های پشت واقعیت درک نشود. تا ما به عادت دیدن و شنیدن عادت کنیم، تا احساس باخت مداوم در برابر اخبار، ما را از میل هرگونه پرسشی خالی کند. این تصویر در پررنگ ترین شکل خودش در نحوه نشستن پیرمرد بر صندلی درون قاب عکس های آویزان به دیوار گالری پیداست. او با لباسی سفید، کنار جالباسی ای که کت و شلوار و کرواتی آماده پوشیدن بر آن است، پشت به در و روبه گوشه ای از دیوار، نشسته است. به حالتی آسوده، بدنی منتظر، در حالی که نوری از پنجره باقی صحنه عکس را گرفته... انگار که او خودش را پیش از مرگ به مرگ واگذار کرده است، همچون ما که پیشتر خودمان را به جهان بیرون تحویل می دهیم و رام بودن مان را به همه اخبار اعلام می کنیم. اما در کنار این تصویر از مرگ که شمایلی از آرامش ابدی آن جهانی را بواسطه غلبه نور بر تیرگی در عکس ها به تصویر می کشد، برش هایی خشن به سیاق صحنه های سینمای ایتالیای دهه های شصت به بعد، لحظه های از خودبیگانه شدن مان در جهان جنون مصرف را صریح روایت می کند.